کلسترول تام و LDL بالا از ریسک فاکتورهای بیماری‌های قلبی هستند؛ لذا سطوح این فاکتورها مرتباً مورد توجه و بررسی پزشکان رشته‌های مختلف قرار دارد، ولی در مقابل آن به نظر نمی‌رسد که سطوح مطلوب از کلسترول HDL به قدر کافی مورد توجه قرار داشته باشد.
این در حالی است که شواهد جدید علمی حاکی از آنند که مطلوب بودن مقدار کلسترول HDL، برای سلامت انسان از جمله تقویت حافظه او بسیار مهم است.
شواهد مطالعات اخیر بیان می‌دارند که بالا بودن سطوح کلسترول HDL، خطر توسعه‌ی زوال مغزی به موازات افزایش سن را می‌تواند کاهش دهد. در مقابل آن پایین بودن سطوح کلسترول HDL در سنین میان‌سالی، می‌تواند خطر توسعه‌ی زوال مغزی را در سال‌های آتی زندگی افراد افزایش دهد.
برخی شواهد علمی حاکی از آنند که کاهش سطوح کلسترول مطلوب (HDL) در سنین 50 تا 60 سالگی، یک عامل پیشگویی کننده برای کاهش حافظه‌ی افراد در این سنین به شمار می‌آید و در واقع کاهش ادراکات در سنین میان‌سالی، می‌تواند زمینه ساز و ریسک فاکتوری برای زوال مغزی در سنین کهنسالی باشد (هر چند که نمی‌توان مستقیماً کاهش حافظه در سنین میان‌سالی را با آلزایمر و دیگر اشکال زوال مغزی در سنین پیری مرتبط دانست و یا ارتباط مستقیم بین HDL و زوال مغزی را ثابت نمود).
محققین تلاش‌هایی را در جهت مطالعه اثر لیپیدهای خون (اعم از HDL، LDL، کلسترول تام و تری گلیسیرید) در مبتلایان به آلزایمر و دیگر اشکال زوال مغز با افزایش سن، نموده‌اند. هرچند که این مطالعات برایشان چالش برانگیز بوده است؛ چرا که برای مثال در بسیاری از افرادی که بیماری زوال حافظه در آن‌ها تشخیص داده می‌شد؛ در واقع بیماری از چند سال پیش‌تر شروع شده بود و چه بسا ممکن بود که بیماری بر فاکتورهای چربی خون آن‌ها تأثیر گذاشته بوده باشد؛ لذا محققین بیشتر و بیشتری بر ریسک فاکتورهای بالقوه‌ی جنون و زوال مغزی که از مدت‌ها قبل از تشخیص بیماری وجود دارند، متمرکز گشته‌اند.
برخی شواهد علمی حاکی از آنند که کاهش سطوح کلسترول مطلوب (HDL) در
سنین 50 تا 60 سالگی، یک عامل پیشگویی کننده برای کاهش حافظه‌ی افراد در
این سنین به شمار می‌آید و در واقع کاهش ادراکات در سنین میان‌سالی، می‌تواند زمینه ساز و ریسک فاکتوری برای زوال مغزی در سنین کهنسالی باشد
در یک بررسی از دانشگاه University College London؛ مطالعه‌ای انجام گرفت که شامل 3673 فرد شرکت کننده بود. بررسی بر روی افراد شامل: آنالیزهای دوره‌ای سطوح چربی خون و آزمایش‌های سنجش تحلیل حافظه بود. داده‌های آنالیز شده توسط متخصصین، در 2 دوره‌ی زمانی جمع آوری گشتند (زمانی که متوسط سن شرکت کنندگان 55 سال بود و مجدداً وقتی که آن‌ها 61 ساله گشتند). میزان کلسترول HDL پایین به مقدار کمتر از 40 میلی‌گرم/دسی لیتر اطلاق می‌شد و میزان HDL بالا به مقدار 60 میلی‌گرم/دسی لیتر یا بیشتر اطلاق می‌گشت.
بر طبق مشاهدات این مطالعه؛ کاهش در سطوح HDL با کاهشی متناظر در حافظه همراه بود. 53 درصد افزایش خطر کاهش حافظه در شرکت کنندگانی که سطوح کلسترول خوب آن‌ها پایین بود (در مقایسه با افرادی که سطوح کلسترول HDL آن‌ها بالا بود)، مشاهده گشت.
سطوح کلسترول تام و تری گلیسیرید ارتباطی را با کاهش حافظه، نشان نداده‌اند؛ لذا به نظر نمی‌رسد که استفاده از داروی استاتین برای حفظ حافظه موثر باشد. داروی استاتین LDL را کاهش می‌دهد ولی در افزایش HDL چندان موثر نیست. مطالعات بالینی بر روی دیگر داروهایی که به طور خاص بر HDL موثر باشند، نیز تا به امروز نتایج امید بخشی را نشان نداده‌اند. در حال حاضر بهترین راهکار پیشگیری را اصلاح شیوه زندگی معرفی نموده‌اند.
می‌دانیم که یک الگوی زندگی صحیح، شاه کلید اصلی برای کاهش خطر طیف وسیعی از بیماری‌ها و عوارض است.
بر طبق توصیه‌های انجمن قلب امریکا؛ پیروی از یک الگوی زندگی سالم شامل: فعالیت بدنی منظم، رژیم غذایی صحیح، حفظ وزن سالم و عدم استعمال سیگار و دخانیات بهترین راهکار برای افزایش سطوح HDL به شمار می‌آید.
یک الگوی زندگی سالم می‌تواند وضعیت سلامت هر فردی را به میزان قابل توجهی ارتقا بخشد.
یافته‌های جدید علمی پیشنهاد می‌کنند که پیروی از گزینه های یک الگوی زندگی سالم، می‌توانند برای حفظ حافظه و عملکرد ادراکی افراد در سنین میان‌سالی مثمر ثمر باشد، و در نتیجه از احتمال توسعه زوال مغزی در سال‌های آتی زندگی آن‌ها پیشگیری به عمل آورد.
دکتر فرشچی
